تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD) یک وضعیت سلامت روان است که با باورها، رفتارها و مشکلات اجتماعی غیرعادی مشخص می شود. افراد مبتلا به STPD ممکن است الگوهای تفکر عجیب و غریب، رفتار غیرعادی و مشکلات در ایجاد و حفظ روابط را تجربه کنند. شناخت علائم و نشانه های اختلال شخصیت اسکیزوتایپی برای مداخله زودهنگام و درمان موثر ضروری است.
مرحله 1: درک اختلال شخصیت اسکیزوتایپی قبل از شناخت این اختلال، بسیار مهم است که درک روشنی از آنچه که اختلال شخصیت اسکیزوتایپی به دنبال دارد داشته باشید. STPD در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک اختلال شخصیت خوشه ای طبقه بندی شده است. برخی از ویژگی های آن با اسکیزوفرنی مشترک است اما ماهیت آن کمتر است.
مرحله 2: با معیارهای تشخیصی آشنا شوید برای تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، آشنایی با معیارهای تشخیصی ذکر شده در DSM-5 ضروری است. طبق DSM-5، افراد باید پنج یا بیشتر از علائم زیر را برای تشخیص STPD نشان دهند:
- ایده های مرجع (تعبیر نادرست رویدادها به عنوان داشتن معنای خاصی برای خود)
- باورهای عجیب و غریب یا تفکر جادویی که بر رفتار تأثیر می گذارد
- تجارب ادراکی غیرمعمول، از جمله توهمات بدنی
- تفکر و گفتار عجیب و غریب (مثلاً مبهم، استعاری، بیش از حد مفصل)
- مشکوک بودن یا افکار پارانوئید
- عاطفه نامناسب یا محدود (بیان احساسی)
- رفتار یا ظاهری که عجیب، غریب، یا عجیب است
- نبود دوستان نزدیک یا افراد مورد اعتماد به غیر از بستگان درجه یک
- اضطراب اجتماعی بیش از حد که با آشنایی کاهش نمی یابد
- خصوصیات در شناخت یا ادراک که به اندازه کافی شدید نیستند که معیارهای اختلال روانپریشی را برآورده کنند
مرحله 3: باورهای غیرمعمول و تفکر جادویی را مشاهده کنید افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی اغلب باورهای عجیب و غریب یا تفکر جادویی از خود نشان می دهند. آنها ممکن است به خرافات، پدیده های ماوراء الطبیعه اعتقاد داشته باشند یا تفسیرهای غیرعادی از وقایع داشته باشند. در حین گفتگو یا تعامل به نشانه هایی از این باورها توجه کنید.
مرحله 4: به تجربیات ادراکی غیرمعمول توجه کنید تجربیات ادراکی غیرمعمول در افراد مبتلا به STPD رایج است. آنها ممکن است توهمات بدنی را گزارش کنند، مانند احساس اینکه اعضای بدنشان در حال تغییر شکل یا اندازه است. علاوه بر این، آنها ممکن است تجربه احساساتی را توصیف کنند که دیگران درک نمی کنند. مراقب هر گونه ذکر این تجربیات باشید.
مرحله 5: الگوهای تفکر و گفتار عجیب و غریب را شناسایی کنید افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی اغلب الگوهای تفکر و گفتار عجیبی از خود نشان می دهند. افکار آنها ممکن است مبهم، استعاری یا بیش از حد مفصل باشد. آنها ممکن است برای انتقال ایده های خود به طور واضح یا منسجم دچار مشکل شوند. به نحوه بیان آنها با دقت گوش دهید.
مرحله 6: تشخیص مشکوک بودن یا افکار پارانوئید افراد مبتلا به STPD ممکن است مشکوک یا افکار پارانوئیدی از خود نشان دهند. آنها ممکن است ترس بیاساس از آسیب یا آزار و اذیت دیگران داشته باشند. مراقب هر گونه نشانه ای از بی اعتمادی مفرط یا سوء ظن در تعامل آنها باشید.
مرحله 7: رفتار و ظاهر عجیب و غریب را مشاهده کنید رفتار و ظاهر عجیب، عجیب و غریب یا عجیب و غریب از ویژگی های رایج اختلال شخصیت اسکیزوتایپی است. افراد مبتلا به STPD ممکن است به شیوههای غیرعادی لباس بپوشند یا رفتارهای عجیب و غریبی داشته باشند که غیرعادی به نظر میرسند. مراقب هر گونه رفتار یا ظاهری باشید که از هنجارهای اجتماعی منحرف می شود.
مرحله 8: مشکلات اجتماعی را ارزیابی کنید افراد مبتلا به STPD اغلب برای ایجاد و حفظ روابط نزدیک خارج از اعضای خانواده خود با مشکل مواجه هستند. آنها ممکن است تعاملات اجتماعی محدودی داشته باشند و در موقعیت های اجتماعی احساس ناراحتی کنند. به سطح اضطراب اجتماعی آنها و گستره شبکه اجتماعی آنها توجه کنید.
نکاتی برای شناخت اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
- درباره علائم و معیارهای تشخیصی STPD به خودتان آموزش دهید.
- با مشاهده باورهای فرد، به دنبال نشانه هایی از تفکر غیرعادی یا جادویی باشید.
- به هرگونه اشاره به توهمات بدنی یا تجربیات ادراکی غیر معمول توجه کنید.
- به الگوهای تفکر و گفتار آنها با دقت گوش دهید و به هرگونه ابهام یا توضیح بیش از حد توجه کنید.
- در رفتار و مکالمات خود نسبت به علائم مشکوک بودن یا افکار پارانوئیدی هوشیار باشید.
- به هر رفتار و ظاهر عجیب و غریب یا عجیب و غریبی که از هنجارهای اجتماعی منحرف می شود توجه کنید.
- مشکلات اجتماعی آنها را ارزیابی کنید، از جمله تعاملات اجتماعی محدود و ناراحتی در موقعیت های اجتماعی.
- اگر مشکوک هستید که فردی ممکن است STPD داشته باشد، او را تشویق کنید تا برای ارزیابی و تشخیص جامع به دنبال کمک حرفه ای باشد.
با پیروی از این مراحل و نکات، می توانید توانایی خود را در تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در افرادی که ممکن است آن را تجربه می کنند، افزایش دهید.
منابع :
- Psychiatry.org: وب سایت رسمی انجمن روانپزشکی آمریکا اطلاعات جامعی در مورد اختلالات مختلف سلامت روان از جمله اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ارائه می دهد.
- کلینیک مایو: یک سازمان پزشکی معتبر که بینش های دقیقی را در مورد شرایط مختلف سلامتی، از جمله اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ارائه می دهد.
- موسسه ملی سلامت روان (NIMH): یک آژانس دولتی پیشرو که به ارتقای دانش در مورد اختلالات سلامت روان، ارائه اطلاعات قابل اعتماد در مورد STPD و سایر بیماریهای روانی اختصاص دارد.